Ksiądz prof. Tadeusz Dajczer
1931-2009

Rozważania o wierze

Z zagadnień teologii i duchowości

Częstochowa 1992

Spis treści

  • CNOTA WIARY
    • Wiara jako uczestnictwo w życiu Boga
      • Rozpoznanie miłującej Obecności
      • Ślady Boga w świecie
      • Talenty
    • Wiara jako przylgnięcie do Chrystusa
      • "Nikt nie może dwom panom służyć"
      • Wola Boża a nasza wola
    • Wiara jako oparcie się na Crystusie i powierzenie się Jemu
      • Bóg jedynym oparciem
      • Postawa zawierzenia
      • Zdanie się na Boga
      • Zazdrosna miłość Boga
    • Wiara jako uznanie własnej bezradności i oczekiwanie wszystkiego od Boga
      • "Błogosławieni ubodzy w duchu"
      • Moc Boża potrzebuje słabości człowieka
      • Ubóstwo Chrystusa
      • Uznać, że wszystko jest darem
      • Posiew nieufności
      • Ubóstwo duchowe jako pstawa dziecięctwa
  • DYNAMIZM WIARY
    • Nawrócenie jako wymiar kary
      • Szczęśliwa wina
      • Skutki zła
      • Nie można poznać Chrystusa bez człowieka
      • Jak patrzeć na własne zło
      • "Sakrament nawrócenia"
      • Nawrócenie ku radykalizmowi
    • "Cnota" humoru w służbie wiary
      • Jansenizm jako zagrożenie dla wiary
      • Humor jako "egzorcyzm"
      • Proch i pył
      • Patron humoru
    • Próby wiary
      • Oczekiwanie na Boga
      • Wiara Abrahama
      • Próby wiary w życiu Maryi
      • Życiowe burze
      • Niepokój płynący z braku wiary
      • Pokój płynący z wiary
    • Pustynia
      • Symbolika pustyni
      • "Obyś był zimny albo gorący"
      • Pustynia miejscem ogołocenia
      • Pustynia - doświadczenie miłości Boga
    • Środki bogate i ubogie w Kościele
      • Jezus ubogi
      • Skuteczność środków ubogich
      • Zwycięstwo przez wiarę
      • Macierzyństwo duchowe
      • Świadectwo Jana Pawła II
  • AKTUALIZOWANIE SIĘ WIARY
    • Sakrament chrztu
      • Zanurzenie w śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa
      • Włączenie do Ciała Chrystusowego
      • Kapłaństwo wiernych
    • Bierzmowanie
      • Ogołocenie warunkiem pełni
      • Owocność sakramentu bierzmowania
      • Dar Ducha dla Apostołów
      • Umiłować Kościół
      • Zobowiązanie do apostolstwa
    • Eucharystia
      • Oczekiwanie na Eucharystię
      • Eucharystia kulminacją wiary
      • Kenoza Chrystusa
    • Wsłuchiwanie się w Słowo Boże
      • Przedmiotowa i podmiotowa relacja do Słowa Bożego
      • Obecność Boga w Słowie
      • Rola Słowa Bożego w modlitwie
    • Modlitwa jako aktualizacja wiary
      • Przykład Chrystusa
      • Pierwszeństwo modlitwy
      • Rodzaje modlitwy
      • Modlitwa człowieka ubogiego
      • Różaniec Maryi
      • Człowiek nieustannej modlitwy
    • Miłość jako realizowanie się wiary
      • Agape
      • Rola uczuć
      • Kryzys więzi naturalnych
      • Pozwolić, by Chrystus w nas kochał
      • Nie można kochać człowieka, nie kochając Boga
      • Samorealizacja w Chrystusie

Przedmowa Józefa Kardynała Glempa do wydania polskiego

"Rozważania o wierze" ks. Tadeusza Dajczera to książka stanowiąca zachętę do wyruszenia w drogę, na której człowiek spotyka Boga. Zachęcając czytelnika, Autor nie pozostawia go bez drogowskazów, dając znakomitą pomoc w wybranych i zinterpretowanych tekstach Pisma Świętego.

Ukazanie dojrzewania w wierze jako podróży ma głęboką podbudowę biblijną, począwszy od historii Abrahama, który wstał i poszedł, kierując się jedynie Bożym wezwaniem, porzucił znajome horyzonty, znany sobie świat. Jego doświadczenie pokazuje jednak, że nie wystarczy wyruszyć - trzeba wytrwać na drodze odkrywania miłości Boga i doświadczenia własnej nędzy, przechodzić przez kolejne etapy kryzysów i wzrastania, ludzkiego cierpienia i nadprzyrodzonej nadziei.

Istotnym elementem dojrzewania w wierze jest ciągłe nawracanie się, które nie może się obejść bez prób. Na tej drodze, która prowadzi przez pustynię, nie jesteśmy jednak sami - jest z nami miłujący Bóg. Ponadto jest to droga, którą przed nami przeszli inni. I tak Autor wskazuje nam tych, którzy mogą być dla nas przykładem, a także towarzyszą nam duchowo - przede wszystkim Najświętszą Maryję Pannę, ale i świętych: Jana od Krzyża, Teresę z Avila, Teresą z Lisieux, Maksymiliana Kolbe.Oni włąśnie ukazują świętość, a więc pełnię życia chrześcijańskiego, do której jesteśmy powołani, która jest nam dostępna i która jest najbardziej skutecznym narzędziem ewangelizacji, apostolatu wobec świata, który trzeba przemieniać.

"Rozważania o wierze" uświadamiają czytelnikowi, że każda chwila ludzkiego życia ma niepowtarzalną wartość, albowiem znaczenia nadaje jej miłość Boga - Stwórcy i Zbawiciela. Stąd też zachęta, aby rozpoznać pośród swojej słabości uprzywilejowane miejsce działania mocy Boga, wzorem św. Pawła, który mówi: [Pan] mi powiedział: "Wystaczy ci mojej łaski. Moc bowiem w słabości się doskonali". Najchętniej więc będę się chlubił z moich słabości, aby zamieszkała we mnie moc Chrystusa. (2 Kor 12, 9)

Z całego serca życzę, aby książka autorstwa ks. Tadeusza Dajczera - jako świadectwo osobistego przeżywania wiary, pragnienia i poszukiwania, a także szczęścia, jakim może obdarzyć człowiekajedynie Bóg - przyniosła owoce, stając się dla wielu pomocą w dojrzewaniu do pełni życia z Bogiem. Niech nadal dociera do chrześcijan i do niewierzących na całym świecie, kontynuując swoiste dziej przemiany ludzkich serc i budzenia ducha. Niech też pomaga rozumieć drogi, którymi prowadzi nas Bóg, pojmować Jego zamysły i wypełniać odczytywaną wolę, trwać w Jego obecności w codziennych radościach i trudach - abyśmy odpowiadali na to wezwanie, z którym przybył do Polski Ojciec Święty Benedykt XVI: Trwajcie mocni w wierze.

† Kardynał Józef Glemp
Arcybiskup Warszawski, Prymas Polski


Przedmowa do wydania portugalskiego

Mamy przed sobą cenną książkę. Słowo „cenna” nie oznacza, że kosztuje ona dużo pieniędzy. To słowo oznacza bogactwo wewnętrzne, którym autor dzieli się na tych stronach ze swoimi czytelnikami.

Nie jest to książka do przeczytania jednym tchem. Trzeba raczej smakować każdą stronę konfrontując ją z własnym wnętrzem. Czytanie – a raczej medytacja – kolejnych rozdziałów, stron, a nawet pojedynczych zdań tej książki niesie wewnętrzne bogactwo.

Zasadnicze idee „Rozważań o wierze” wyrażone są zwykłymi, dobrze znanymi słowami. Zatrzymajmy się przy doświadczeniu Pustyni, które jest jednym z centralnych wątków tej książki.

Każdy z nas przeżył lub powinien przeżyć doświadczenia opisane w Księdze Wyjścia. Dlaczego ludzie, których Jahwe wezwał do opuszczenia Egiptu i wejścia do ziemi Kanaan potrzebowali aż czterdziestu lat do pokonania tej drogi? Przecież można tam było dotrzeć w ciągu zaledwie dwóch tygodni. Stało się tak dlatego, że w ich wędrówkę zostało wpisane doświadczenie pustyni.

Pustynia to miejsce, gdzie widać tylko niebo, noc i piasek wydm ciągnących się jednostajnie po horyzont. Nie ma tam wody, która zaspokoiłaby pragnienie, nie ma chleba, który nakarmiłby ciało człowieka. Nie ma wielu innych rzeczy, których nie brakowało Izraelitom nigdy podczas czterystu lat pełnego goryczy życia w niewoli egipskiej. Także i wtedy, gdy Bóg zesłał im mannę dla zaspokojenia głodu, nie mogli uczynić sobie zapasu – liczył się tylko dzień dzisiejszy. Następnego dnia manna nadawała się tylko do wyrzucenia i nikt nie mógł się już nią nakarmić.

Bóg chciał, aby Jego lud doświadczył tęsknoty za utraconymi dobrami, ogołocenia, skrajnego ubóstwa, a nawet pokusy szemrania i buntu. Taki był warunek spotkania z Panem – ukrytym a jednocześnie obecnym w towarzyszącym wędrowcom obłoku. Taki był warunek spotkania z Bogiem, a także z samym sobą – nie tylko jako kimś przez Niego ukochanym, ale także jako członkiem ludu, który podczas tej wędrówki stawał się wspólnotą. Nie będę już więcej pisał, bo tej książki nie należy streszczać. Każda jej stronica to nowa, otwierająca się przed nami perspektywa. A gdy już dotrzesz do końca – masz ochotę wrócić do pierwszej strony i zacząć lekturę od nowa. Zwłaszcza jeżeli będziesz ją czytać – tak jak mnie to się zdarzyło – z ołówkiem w ręku, podkreślając myśli, w których odnajdujesz samego siebie. Zrobisz dobrze czytając ją jeszcze raz! To tak, jakbyś powtarzając długa podróż, wypełnioną wspaniałymi widokami, siadł wreszcie na kamieniu lub na trawie i kontemplował spokojnie to, co już kiedyś widziałeś. Któż nie doświadczył powtórzenia takiej pięknej wędrówki… Z laską w ręku, w słomkowym kapeluszu, siadasz wtedy na znajomym kamieniu lub skrawku wyschniętej ziemi – czy to w górach Arrábida, czy na Cruz Alta do Bucaco lub na dziedzińcu kaplicy Matki Bożej Żeglarzy w Buarcos – aby zobaczyć innymi oczami, bez pośpiechu to, co już kiedyś podziwiałeś.

Mam nadzieję, że każdy, kto przeczyta tę książkę poczuje – tak jak ja – potrzebę powrotu na jej pierwsze strony. Nie jest przecież ważne, aby wiele przeczytać. Najważniejsze, by trafić na książki, które naprawdę warte są poznania. Ta jest jedną z nich.

† Manuel de Almeida Trindade
Biskup Aveiro


Przedmowa do wydania norweskiego

Wiara i życie w wierze jest czymś zupełnie różnym od życia bez wiary.

Wiara daje nam trwały grunt pod nogami i jasny cel w życiu. Nadaje sens każdej chwili naszej egzystencji i odpowiada na pytanie: dlaczego żyjemy na tym świecie. Wiara wyzwala człowieka prowadząc go do życia w prawdzie.

Lecz by wiara mogła być rzeczywistością przemieniającą nasze życie musimy przyzwolić na naszą formację i wychowanie w wierze, musimy przyjąć nauczanie i prowadzenie. Książka ks. Tadeusza Dajczera stwarza nam taką właśnie możliwość. Z głęboką powagą, wielką znajomością rzeczy, posługując się prostym językiem, wskazuje nam Autor właściwą i bezpieczną drogę wiary.

Zakorzeniony mocno w bogatym i długim doświadczeniu wiary Kościoła, jest on świadomy, że Bóg jest niewzruszoną skałą, w której możemy, razem ze św. Teresą od Dzieciątka Jezus i wieloma innymi cytowanymi świętymi, pokładać absolutną ufność. Ojciec Tadeusz prezentuje także bardzo wyważoną zależność, jaka powinna zachodzić pomiędzy całkowitym zawierzeniem się Bożej miłości a całkowitym zaangażowaniem z naszej strony. Wiara jest pełnym zaufaniem i całkowitym zawierzeniem Bogu samego siebie. „Mój Boże, jeżeli taka jest wola Twoja, to jestem gotowy umrzeć, ponieważ ja wierzę, że Ty kochasz mnie” (s.38 w wydaniu francuskim). – Autor dodaje: „Tak głęboka wiara rodzi świętych”.

Współcześni ludzie nie dają się zadowolić pouczającymi abstraktami o tajemnicach wiary. Oni chcą wiedzieć, jak można doświadczać wyznawanej wiary pośrodku życia. Oto wyzwanie dla nauczycieli wiary – wyzwanie, które Autor podjął bez większych trudności. Nie ma żadnej wątpliwości, że mówi z żywego doświadczenia; dlatego jego słowa docierają do czytelnika.

Dla każdego, kto z otwartością czyta jego książkę, nie ma już innej drogi wyboru. Pozostaje odpowiedź: TAK lub NIE dla wiary.

Polecam gorąco tę książkę. Jeżeli człowiek wyciągnie konsekwencje z tego, co tu czyta, będzie prowadzony nieuchronnie drogą świętości. Czy jest w życiu coś ważniejszego niż podążanie tą drogą???

O. Wilfrid Stinissen OCD
Norraby, Wniebowstąpienie Pańskie, 2000